Święty Jan Chrzciciel
Według Nowego Testamentu Jan Chrzciciel urodził się pół roku przed Jezusem z Nazaretu w wiosce Ain Karim. Był synem żydowskiego kapłana Zachariasza i Elżbiety, która była krewną Maryi z Nazaretu. Jego narodziny zapowiedziane były jako dowód prawdziwości zapowiedzi złożonych przez Archanioła Gabriela Maryi w czasie zwiastowania, a także przepowiedziane były jego ojcu przez anioła w Świątyni Jerozolimskiej.
W dość młodym wieku Jan, zapewne po śmierci podeszłych wiekiem rodziców, zrezygnował z możliwości zostania kapłanem i rozpoczął życie pustelnika na Pustyni Judzkiej, gdzie prawdopodobnie zetknął się z esseńczykami. Na pustyni został powołany na proroka, a jego głównym zadaniem stało się wzywanie ludzi do nawrócenia oraz przygotowanie drogi do publicznej służby Mesjasza. Głosił potrzebę nawrócenia wewnętrznego i odnowy duchowej ludzi. Symbolem tego przygotowania był symboliczny chrzest udzielany przez proroka słuchaczom jego nauk w rzece Jordanie.
Niedługo po spotkaniu i ochrzczeniu Jezusa, Jan został wtrącony do więzienia za jawne krytykowanie niemoralnego małżeństwa tetrarchy Galilei, Heroda Antypasa. Na skutek spisku żony Heroda, Herodiady, Jan został ścięty ok. 32 roku.
Dokładna data śmierci Jana Chrzciciela nie jest znana. Badacze datują moment śmierci proroka na koniec lat dwudziestych I wieku n.e.[2] albo okres między 34 a 36 rokiem[3].
Kult
Jezus tak określił Jana:
„Coście wyszli oglądać na pustyni? (…) Proroka zobaczyć? Tak, powiadam wam, nawet więcej niż proroka. On jest tym, o którym napisano: Oto ja posyłam mego wysłańca przed Tobą, aby Ci przygotował drogę. Zaprawdę powiadam wam: Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela. „
— (Mt 11, 7-11; Łk 7, 24-27)
Grób i relikwie
Według tradycji chrześcijańskiej i muzułmańskiej, grób Jana Chrzciciela znajduje się w Wielkim Meczecie Umajjadów w Damaszku. Relikwie prawej ręki proroka, które były przez wieki talizmanem zakonu joannitów mają znajdować się w czarnogórskim monasterze Narodzenia Matki Bożej w Cetyni. Relikwie palców Jana Chrzciciela przechowywane są w Sienie i Stambule. W 2010 fragmenty szczątków świętego znaleziono w ruinach prawosławnego klasztoru na wysepce Świętego Iwana niedaleko Sozopola, na południowym wybrzeżu Morza Czarnego w Bułgarii. Relikwie wraz z alabastrowym relikwiarzem były zamurowane w ołtarzu nieczynnego od stuleci klasztoru[4].
Patronat
Jan Chrzciciel jest patronem wielu państw i miast, m.in. :
- państw: Austrii, Francji, Holandii, Malty, Niemiec, Prowansji, Węgier oraz Akwitanii i Aragonii
- miast na świecie: Amiens, Awinionu, Bonn, Florencji, Frankfurtu n. Menem, Kolonii, Lipska, Lyonu, Neapolu, Norymbergi i Wiednia,
- miast w Polsce: Chojnic, Mysłowic, Nysy, Wrocławia i Stargardu Szczecińskiego,
- archidiecezji warszawskiej i wrocławskiej.
Jest patronem wielu zakonów, m.in. joannitów (Kawalerów Maltańskich), mnichów, dziewic, pasterzy i stad, kowali, krawców, kuśnierzy, rymarzy; abstynentów, niezamężnych matek, skazanych na śmierć. Jest orędownikiem podczas gradobicia i w chorobach epilepsji.
Dni obchodów
Wspomnienie św. Jana Chrzciciela w Kościele katolickim obchodzone jest dwukrotnie:
- 24 czerwca – Narodzenie św. Jana Chrzciciela (uroczystość liturgiczna)
- 29 sierpnia – Męczeństwo św. Jana Chrzciciela[5] (wspomnienie obowiązkowe)
Cerkiew prawosławna wspomina świętego proroka i poprzednika Pańskiego sześciokrotnie:
- 7/20 stycznia[6], tj. 20 stycznia wg kalendarza gregoriańskiego (Sobór św. Jana Chrzciciela)
- 24 lutego/9 marca, tj. 9 marca (rocznica pierwszego i drugiego odnalezienia głowy)
- 25 maja/7 czerwca, tj. 7 czerwca (rocznica trzeciego odnalezienia głowy)
- 24 czerwca/7 lipca, tj. 7 lipca (rocznica narodzin)
- 29 sierpnia/11 września, tj. 11 września (rocznica ścięcia głowy)
- 23 września/6 października, tj. 6 października (rocznica poczęcia).
Grób św. Jana Chrzciciela w meczecie Umajjadów w Damaszku
pobierz hymn do św. Jana Chrzciciela
pobierz litanię do św. Jana Chrzciciela
