Ministranci

Ministrant lub minister (łac. ministro – służyć, posługiwać, pomagać) – osoba posługująca przy celebracji Mszy świętej oraz przy sprawowaniu pozostałych sakramentów i sakramentaliów (np. błogosławieństwa, pogrzeby, czy nabożeństwa). Ministranci są wiernymi świeckimi. Zaleca się, aby po okresie przygotowawczym zostali uroczyście pobłogosławieni do pełnienia funkcji ministranta w Zgromadzeniu Liturgicznym.

Strój liturgiczny

Każda diecezja, a nawet parafia ma własne zasady, dotyczące ubioru członków Liturgicznej Służby Ołtarza. Tradycyjnym strojem, który ma najdłuższą historię jest:

• komża
• pelerynka − zakładana wokół szyi i na ramiona na komżę. Kolor kołnierza również odpowiada okresowi liturgicznemu
• alba − dla lektorów i ceremoniarzy

Stopnie formacji ministranckiej

Krajowe Duszpasterstwo Służby Liturgicznej dzieli formację na następujące stopnie i funkcje:

• kandydat – nie nosi jeszcze komży lecz szarfę, ale uczy się w tym czasie posługiwania do mszy, odpowiedzi mszalnych itp., ten okres próby trwa zazwyczaj rok
• choralista (ministrant) – daje wiernym sygnały do przyjęcia odpowiednich postaw ciała za pomocą kołatek, dzwonków i gongów;
• ministrant światła (inaczej ceroferariusz; łac. niosący świecznik) – opiekuje się świecami, posługuje do nich;
• ministranta krzyża (inaczej krucyferariusz łac. crux: krzyż oraz ferre: nieść – niosący krzyż) – nosi krzyż podczas procesji i drogi krzyżowej;
• ministranta księgi (inaczej librysta lub manduktor; z łac. liber – księga) – dba o księgi liturgiczne, przygotowuje je przed celebracją liturgiczną; może posługiwać celebransowi przy mszale;
• ministrant ołtarza może pełnić następujące funkcje:
  • ministrant wody – nosi kociołek z woda święconą: podczas aspersji (pokropienia wiernych woda święconą) oraz błogosławieństw i poświęceń.
  • ministranta kadzidła – funkcje spełniają dwaj ministranci:
    • turyferariusz – (od łac. turyfera) odpowiedzialny jest za kadzielnicę (trybularz): jej przygotowanie i utrzymanie w czystości;
    • nawikulariusz – (od łac. naviculum) służy razem z turyferariuszem – niesie kadzidła w naczyniu, zwanym „łódką”;
  • ministrant ołtarza – posługuje przy naczyniach liturgicznych; podaje chleb, wino i wodę do sprawowania Eucharystii, usługuje kapłanowi, a przy udzielaniu wiernym Komunii świętej, przytrzymuje patenę pod Ciałem Pańskim, by jego partykuły nie spadły na ziemię;
• lektor – ministrant Słowa Bożego – osoba po specjalnym kursie; proklamuje Słowo Boże (czytania z wyjątkiem Ewangelii) oraz odczytuje wezwania Modlitwy Powszechnej; może, za zgodą celebransa odczytać lub zaśpiewać psalm.
• ceremoniarz – mistrz ceremonii – osoba po specjalnym kursie trwającym zazwyczaj rok; jego zadaniem jest koordynowanie działań pozostałych ministrantów; jest odpowiedzialny za prawidłowy przebieg liturgii, przeprowadza próby z ministrantami, musi być zaznajomiony z przepisami liturgicznymi;
• psałterzysta – wykonuje psalmy, zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym uzdolnienia muzyczne;
• kantor – intonuje pieśni, dba o oprawę muzyczną liturgii i zaangażowanie wiernych w śpiew, ta funkcja rzadko już występuje w Polsce i jest często mylona z psałterzystą. Kantor zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym wykształcenie muzyczne
• animator liturgiczny – jest starszym ministrantem (zazwyczaj powyżej 16 lat) lub osobą dorosłą, na ogół po specjalnym kursie; opiekuje się grupą ministrantów.

Można wyróżnić także inne funkcje:

• Kaperiusz – ministrant trzymający mitrę i pastorał przez welon bądź specjalne rękawiczki. 

Patroni ministrantów:

• św. Alojzy Gonzaga
• św. Dominik Savio
• św. Jan Berchmans
• św. Stanisław Kostka
• św. Tarsycjusz
• św. Jan Bosco